Konto indywidualne czy wspólne? Co wybrać? 5 kluczowych kryteriów do rozważenia

To temat podgrzewający emocje. Wiadomo, chodzi o pieniądze. 

Budując stały związek stajemy przed wieloma decyzjami. Jedną z nich jest kwestia zarządzania finansami we wspólnym gospodarstwie domowym. Elementem składowym finansów domowych jest konto bankowe. Czy opłaca się mieć wspólny rachunek? Jakie wynikają z tego korzyści, a jakie ryzyka? Wreszcie, czy z punktu widzenia bankobrania warto wiązać się ze sobą przed bankiem?

Do tego wpisu zainspirował mnie wątek dyskusji, na który natrafiłem w jednym z serwisów społecznościowych oraz mailowa korespondencja z Czytelniczkami i Czytelnikami. Panie wymieniam nie bez przypadku na czele. To częściej właśnie Czytelniczki dopytują o najlepsze rozwiązanie finansowe w związku. Doświadczenia mogą być różne, napiszę Wam też o swoich i uargumentuję "za" i "przeciw" danego rozwiązania.

Dla ułatwienia będę posługiwał się pojęciami "małżeństwo" i "współmałżonek", ale pamiętaj, że sprawa wspólnego konta nie musi dotyczyć wyłącznie sformalizowanych związków. Także osoby niespokrewnione mogą posiadać wspólne konto. Jakie są tego zalety? A jakie wady? Ile to kosztuje? Na ile jednak warto? A na ile wiąże z ryzykiem? Na powyższe pytania odpowiem.

Ale z góry, lojalnie uprzedzę, że najważniejsza, czyli ostateczna decyzja o wyborze konta wspólnego lub osobnego będzie należeć do Ciebie. Dołożę jednak wszelkich starań, by podjęcie takiej decyzji było dla Ciebie jak najwygodniejsze.

Kluczowe jest oczywiście kryterium podziału Waszych domowych finansów. Warianty są właściwie trzy:

• "wspólny worek" - połączenie dochodów obydwu osób i wydawanie ich bez względu czy jest to wydatek wspólny czy indywidualny 

• "każdy sobie rzepkę skrobie" - to model, w którym każdy żyje z własnym budżetem (w myśl zasady: moją kasę wydaję samodzielnie), a wydatki są dzielone (np. ja za czynsz i prąd, Ty za gaz i przedszkole dziecka) 

• model 2+1 - polega na podziale, w którym każdy ma swój indywidualny budżet, ale zrzucacie się także do "wspólnego worka" (po równo lub proporcjonalnie do uzyskiwanego wynagrodzenia) uzyskując w ten sposób pulę środków, służącą spłacaniu kredytu hipotecznego, opłacaniu rachunków i wydatków wspólnych, takich jak np. utrzymanie dziecka czy wspólny wyjazd na wczasy 

1. Aspiracje na ministra finansów 

Budżet państwowy to pikuś w porównaniu z budżetem domowym. To przecież tu, w gospodarstwie domowym zapadają decyzje najważniejsze dla naszego codziennego życia: dotrwania do ostatniego dnia miesiąca, wygospodarowywania oszczędności na większe wydatki, łatania budżetu w związku z nagłymi wydatkami itp, itd. Pozycji po stronie "przychody" w najlepszym przypadku kilka, a po stronie "rozchody" zazwyczaj tyle, że aż brakuje miejsca. Nie każdy czuje się dobrze w sferze zarządzania pieniędzmi. Jeśli jedno uwielbia przeglądanie wyciągów, podliczanie, bilansowanie, a drugie ma awersję do cyferek to nie ma się nad czym zastanawiać. Konto wspólne będzie monitorowane przez kompetentną osobę - nie umknie jej jakaś zmiana, błędne rozliczenie transakcji czy nieopłacenie któregoś z rachunków. Druga osoba niech to doceni - gdy "domowy minister finansów" ślęczy nad wyciągiem, może ma ochotę na aromatyczną herbatę? ;)

2. Komfort, wygoda, bezpieczeństwo 

Wspólne konto to bez wątpienia mniej formalności, mniej dokumentów i wyciągów. W bardziej przejrzysty sposób widać czy wszystkie rachunki zostały opłacone. Jest też dostęp do większej gotówki (wynikający z wpływu dochodu obydwu osób). Tu jednak kij ma dwa końce. Gdy ktoś z Was wydaje pieniądze "lżejszą ręką", takie rozwiązanie może prowadzić do sporów. Osoby, które pod pojęciem "komfort" bardziej rozumieją posiadanie stałej (takiej “nienaruszalnej”) rezerwy finansowej, mogą więc czuć się lepiej, gdy mają indywidualny rachunek. Wtedy nie zaskoczy ich sytuacja, że na koncie brak środków, bo... akurat współmałżonek wydał. I nieważne czy to był wydatek na przyjemności czy np. zatankowanie auta pod korek.

Ale jeśli obydwoje macie zacięcie do odkładania oszczędności to przy wspólnym koncie łatwiej powinno być je wygospodarować i zagospodarować - większość banków daje możliwość założenia lokaty dopiero przy kwocie min. 1 000 zł. Więc jeśli osobno odłożycie po 500 zł, dodatkowych zysków z tytułu odsetek może nie być wcale.

Warto też pamiętać, że więcej kont, więcej kart i dywersyfikacja środków na różne konta to zawsze zwiększenie poziomu bezpieczeństwa. Bez względu na to czy będą to problemy techniczne banku, chwilowa awaria systemów operatora kart, kradzież karty, włamanie hakerów na konto czy zapomniany PIN lub hasło do bankowości internetowej. Zawsze jest wtedy "ta druga" karta czy "ten drugi" dostęp do bankowości elektronicznej. Jeśli zatem zależy Ci na bezpieczeństwie, jest to argument przeciwko “wspólnemu workowi”. Albo przynajmniej przeciw lokowaniu tego worka tylko w jednym banku.

3. Koszty, opłaty, prowizje 

Gdy decydujecie się na konto wspólne, pewnie dla wygody wyrobicie sobie dwie odrębne karty płatnicze. Posiadanie tylko jednej byłoby niepraktyczne w wielu sytuacjach. A poza tym nie zawsze w sklepie będzie można wykonać transakcję kartą wydaną na żonę czy współmałżonka. Z punktu widzenia regulaminów banków udostępnianie takiej karty nawet tak bliskiej osobie jest zabronione. Czy zatem taki układ: jedno konto + dwie karty będzie droższy od dwóch odrębnych kont z kartami? Opłaty za prowadzenie konta w większości banków dość łatwo uniknąć. Wystarcza regularny wpływ na konto. Wymagana kwota jest taka sama bez względu na to czy właścicielem rachunku jest jedna czy dwie osoby. Z kartami do rachunku rzecz ma się już nieco inaczej. Jeśli z opłaty za posiadanie karty zwalnia miesięczna suma transakcji np. na min. 200 zł to rozliczenie to odnosi się do każdej karty z osobna. W przypadku wspólnego konta z dwiema kartami wydać więc będzie trzeba podwójnie. Ale przy dwóch odrębnych kontach ta sytuacja też się przecież powtórzy. Dlatego też zarówno przy koncie indywidualnym jak i wspólnym w zakresie opłat za konto i kartę różnice są - w większości przypadków - żadne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy tylko jedno z Was posiada wpływy, a drugie takowych nie posiada. Wówczas tańszym wariantem może okazać się posiadanie konta wspólnego.

A co jeśli wasz budżet chcecie wzbogacić dodatkowym dostępem do kredytu? Wtedy, z kartą kredytową sprawa ma się nieco inaczej. Dwie główne karty kredytowe to dwie odrębne opłaty i o wiele cięższy do spełnienia warunek np. rocznej sumy transakcji zwalniającej z opłaty za kartę. Gdy tylko jedna osoba posiada kartę kredytową, a druga posługuje się kartą dodatkową to koszty mogą być mniejsze, bo karta dodatkowa zazwyczaj kosztuje mniej. A rozwiązanie takie polega po prostu na korzystaniu z jednego limitu kredytowego. Płatności wykonywane kartą dodatkową "wchodzą" w bilans transakcji na rachunku głównej karty kredytowej i w ten sposób łatwiej osiągnąć pułap minimalnej łącznej sumy transakcji, która może zwolnić z opłaty za kartę. Należy jednak pamiętać, że osobą odpowiedzialną za prawidłową obsługę umowy o kartę kredytową pozostaje właściciel głównej karty kredytowej. Przy okazji kart kredytowych pamiętajcie zresztą, że negocjowanie warunków umowy z bankiem jest możliwe i opłacalne.

4. Emocje, zaufanie, kontrolowanie 

"Ja Ci ufam, a Ty mi nie?!", "Co masz do ukrycia, że nie możemy mieć konta wspólnego?", "Chcesz ślubu, chcesz razem mieszkać, więc konto musi być wspólne!". Ileż przy tym może pojawić się różnych emocji: wyrzuty, obawy albo już tak naprawdę "grubo": podważanie autentyczności uczuć.

Czasem dla dobra związku warto ustąpić, ale pytanie kluczowe... kto ma to zrobić? Bo zaufanie jest potrzebne zarówno w przypadku konta wspólnego (że druga osoba nie będzie "przepuszczać" wspólnych pieniędzy), ale i indywidualnego (czy czasem nie wysyła prezentów kochance/kochankowi albo czy nie płaci alimentów?!).

W przypadku konta wspólnego wzajemna, nawet mimochodem prowadzona weryfikacja wydatków drugiej osoby może prowadzić do niepotrzebnej irytacji: "znów tyle przepuścił z kumplami na tym piątkowym wyjściu" albo "to ten jej fryzjer aż tyle kosztował?!". To może skłonić do wypominania i do napędzania wydatków: "skoro Ty wydajesz X na swoje przyjemności to dlaczego ja nie mam tyle wydać?". Na to warto uważać.

5. Różnica dochodów 

Zdarza się, że w związku zarabiamy różnie. Ba, jedna osoba może nawet nie mieć dochodów i co wtedy? Wtedy w grę mogą wejść odczucia ujawniane lub skrywane: "ja pracuję, a ona wydaje", "ale ze mnie truteń, ona musi na mnie pracować". Ale nierówność wysokości wynagrodzeń na pewno nie jest czymś co powinno dzielić. Są na to sprytne sposoby...

W zależności od wybranego przez Was wariantu budowania budżetu domowego, jeśli jest nim "model 2+1", zrzucacie się na wspólne wydatki, wtedy chyba najsprawiedliwszym rozwiązaniem jest zachowanie proporcji.

Dla przykładu:
Osoba I zarabia 2100 zł, a osoba II zarabia 3200 zł. Łącznie Wasze dochody wynoszą więc 5300 zł.

Oznacza to udział osoby I w puli wspólnej na poziomie 39,6% (2100/5300 zł *100% = 39,6%), a osoby II na na poziomie 60,4% (3200/5300 zł * 100% = 60,4%).

Według tej proporcji składki na wspólne wydatki, które przyjmijmy hipotetycznie to 1200 zł, wyniosą: 475,20 zł dla osoby I i 724,80 zł dla osoby II (odpowiednio 39,4 i 60,4% z kwoty 1200 zł).

A może coś pomiędzy? Pełnomocnictwo bankowe 

Po przebrnięciu przez analizę powyższych kryteriów masz masę argumentów za kontem wspólnym, ale i równie dużo za kontem indywidualnym? To możliwe. Jest na szczęście rozwiązanie, które daje pewien kompromis. To pełnomocnictwo, czyli upoważnienie do rachunku w określonym zakresie. Może oznaczać nawet wydanie karty płatniczej czy dostępu do bankowości internetowej dla pełnomocnika. Właściciel rachunku ma jednak prawo decydowania o wszystkim w dowolnej chwili: może nadać uprawnienia, ale i je ograniczyć. Może także wprowadzić limity, a nawet całkowicie wycofać udzielone pełnomocnictwo. Kiedy tylko zechce.

Ile to wszystko kosztuje? 

Samo otwarcie konta wspólnego nie niesie za sobą dodatkowych kosztów. No może poza koniecznością wspólnego dojazdu do oddziału, bo w większości banków konta wspólnego nie da się otworzyć bez pofatygowania do placówki bankowej..

Jeśli jedno z Was już konto w danym banku posiada to jest możliwość dopisania współwłaściciela, ale tu uwaga: banki w takim przypadku - w związku z koniecznością podpisania aneksu do umowy - często pobierają opłatę. Zazwyczaj jest to ok. 10-20 zł - oczywiście do uiszczenia jednorazowo.

Podobnie ma się rzecz z ustanawianiem pełnomocnictw - banki (choć nie wszystkie) również każą sobie za to płacić - opłata jest podobna do tej wspomnianej za dopisanie współwłaściciela rachunku.

Jak to wygląda w domu Mr. Złotówy? 

No to teraz wyjdzie na jaw jak to jest u mnie. Czy konto mamy wspólne czy nie? Co jest przyczyną danego stanu rzeczy? I jak sobie z tym radzimy na co dzień? Nie będę ukrywać. Mam - te wspomniane na początku - aspiracje na ministra finansów. Ale spokojnie - jak siadam do komputera to nie zawsze żądam tej aromatycznej herbaty ;) Całe finanse ochoczo wziąłem na siebie. Dbam o terminowe opłacanie faktur za media, pilnuję spłacanych rat kredytu hipotecznego i zarządzam budżetem domowym. Wygospodarowuję środki "na życie", jak i te, które mają trafić na konto oszczędnościowe czy lokatę. Zarządzam również systemem przelewów między różnymi kontami tak by zapewnić wymagane, comiesięczne wpływy na rachunki.

Z punktu widzenia bankobrania posiadanie wielu wspólnych kont byłoby po prostu nieopłacalne. Powiem nawet więcej, byłoby niewybaczalnym grzechem, który w zasadzie blokowałby wiele możliwości (często podwójnego) zarabiania na bankach.

Jedno, jedyne konto wspólne mamy w PKO BP. Dlaczego? Cóż, proza życia. Jest to po prostu konto "powiązane" z kredytem hipotecznym, wcześniej zaciągniętym w Nordei. Bank rodowodem wywodzący się ze Skandynawii nie słynął z serwowania okazji do bankobrania, więc otwarcie wspólnego konta "nie bolało". Tam wpływa wynagrodzenie żony, bo "musi" i konto służy właściwie tylko obsłudze kredytu.

Konta w innych bankach (w sumie kilkanaście) mamy odrębne. Chodzi po prostu o względy bankobiorcze. Promocje bankowe kierowane są dla każdego z osobna, więc z tego punktu widzenia nie warto zakładać kont wspólnych czy nawet ustanawiać pełnomocnika do rachunku. Warto by "druga połówka" dla danego banku pozostawała możliwie jak najdłużej (czyli do najbliższej opłacalnej okazji) nowym klientem.

Idziemy do banku. Jak ogarnąć temat?

Jeśli podjęliście decyzję o otwarciu wspólnego konta albo dopisaniu współwłaściciela do istniejącego już rachunku to warto wiedzieć o co w banku zapytać i czego należy dopilnować. Dlatego poniżej przedstawiam check-listę, która może Wam pomóc w ogarnięciu tematu. Pamiętaj zapytać o:

• zasady prowadzenia konta wspólnego i formę zawarcia umowy (lub aneksu w przypadku dopisywania współwłaściciela)

• zakres umocowań - czy zmiany dotyczące konta (jak i jego zamknięcie w przyszłości) wymagać będą dyspozycji jednego czy obydwu właścicieli?

• koszty (w przypadku podpisywania aneksu zmieniającego konto z indywidualnego na wspólne)

• dostęp do bankowości internetowej

• kartę płatniczą dla współwłaściciela (koszt wydania/utrzymywania)

W przypadku ustanowienia pełnomocnictwa, pamiętaj o możliwości ustanowienia ograniczeń oraz limitów ilościowych bądź kwotowych dla transakcji wykonywanych przez upoważnionego pełnomocnika. O szczegóły dopytaj doradcę - każdy bank ma swe własne regulacje i udostępnia różne rozwiązania.

Konto wspólne - w jakim banku wybrać? 

Cóż, jeśli po rozważeniu moich argumentów decyzja padła na tak, a więc decydujecie się związać także przed bankiem, odpowiem jeszcze na pytanie stawiane przez moich Czytelników już wielokrotnie. Otrzymuję maile z prośbą o pomoc i wskazówkę, gdzie założyć takie konto wspólne. Otóż, można je założyć (albo utworzyć przez dodanie współwłaściciela do istniejącego już rachunku indywidualnego) prawie w każdym banku. Z nielicznymi wyjątkami.

Szukając najlepszego konta dla dwojga, na myśl przychodzi mi Konto 360°‎ w Banku Millennium. Na obecnych warunkach prowadzenia, by nic nie płacić za konto wystarczy zapewnić na nie comiesięczny wpływ w wysokości co najmniej 1000 zł oraz wykonać minimum jedną płatność każdą z kart (na dowolną sumę). Oczywiście sprawdź wpisy na temat Banku Millennium (tutaj) bo być może konto da się założyć w promocji.

Dobrą opcją wydają się też propozycje mBanku lub Santander Banku. eKonto osobiste w pierwszym z wymienionych banków prowadzone jest za 0 zł, a żeby uniknąć opłaty za kartę, wystarczy wykonać 1 płatność miesięcznie na dowolną kwotę. W przypadku Konta Jakże Osobistego z oferty Santander Banku wymogi też nie są wyśrubowane - konto prowadzone jest za 0 zł bez konieczności spełniania jakichkolwiek warunków, a z opłaty za kartę zwalnia wykonanie 5 płatności (na dowolne kwoty) każdą z kart.

Wydaje mi się, że w chwili obecnej są to optymalne propozycje, jeśli do rachunku wspólnego mają być wydane dwie karty płatnicze. Być może jednak korzystacie z innych rachunków? Swoimi doświadczeniami i być może praktyką korzystania z konta wspólnego możesz podzielić się w komentarzach pod tym wpisem.

Chcesz być na bieżąco z wpisami na blogu? Obserwuj Bankobranie na Facebooku i Twitterze oraz zapisz się na newsletter.

Adres e-mail:

Spodobał Ci się powyższy wpis? Udostępnij na fb: