700 zł od Santandera800 zł od mBanku1070 zł od BNP Paribas1000 zł za kartę Citi650 zł od Millennium500 zł od ING

1.05.2024

Dużo dobrego się dzieje! Oto najlepsze lokaty bankowe i konta oszczędnościowe na maj 2024 roku

Mamy już maj, więc czas sprawdzić, co dla oszczędzających banki przygotowały na ten miesiąc.

Najlepsze lokaty bankowe i konta oszczędnościowe na maj 2024 roku
Poniżej znajdziesz przegląd obejmujący najlepsze lokaty bankowe i konta oszczędnościowe z najwyższym oprocentowaniem na maj 2024 roku.

Już dwa ostatnie miesiące przyniosły zauważalne poruszenie w ofertach banków. Pojawiają się nowe depozyty, rosną stawki oprocentowania... i są rozchwytywane (przykładowo: gdy w zeszłym miesiącu jeden z banków zaserwował 7,2% w skali roku na 3-miesięcznej lokacie, to wzięcie było tak duże, że w dwa tygodnie zakończył promocję). 

Poniżej znajdziesz najkorzystniejsze obecnie lokaty bankowe oraz konta oszczędnościowe na maj 2024 roku. O kolejności ich uwzględnienia decyduje wysokość oprocentowania. Na samym początku przedstawiam jednak 3 propozycje, na które na ten moment warto zwrócić szczególną uwagę.

🔝 TOP3: lokaty i konta oszczędnościowe na maj 2024 roku

🥇 7% w Pekao

Tu nic się nie zmieniło - najlepszą promocję obecnie ma Bank Pekao, gdzie można uzyskać 7% w skali roku na koncie oszczędnościowym (do 100 tys. zł) gwarantowane na 5 miesięcy (oprócz odsetek do wzięcia jest jeszcze gwarantowana premia 200 zł na start dla otwierających wymagane konto osobiste). Tę propozycję wyróżnia nie tylko wysokość oprocentowania, ale czas na jaki można je sobie zapewnić (w podobnych promocjach w innych bankach zazwyczaj jest to krótszy okres - coś w okolicach 3 miesięcy).

🥈 7,1% w Citibanku 

By uruchomić sobie tę promocję, już należy się pospieszyć, gdyż jest ona dostępna jedynie do 9.05.2024 r., a skorzystać z niej mogą osoby, które założą (bezwarunkowo darmowe) CitiKonto. Do wzięcia czeka tutaj: 7,1% w skali roku gwarantowane na 4 miesiące (do 50 tys. zł) oraz - oprócz odsetek - premia do 320 zł na start.

🥉Do 7% w VeloBanku

Tutaj najwyższe oprocentowanie (7% do 100 tys. zł; nadwyżka do 400 tys. zł da 6,5%) dostępne jest dla nowych klientów, ale i obecni mogą liczyć na 6,5% w skali roku (dla całej kwoty do 400 tys. zł). Takie stawki bank przygotował na Elastycznym Koncie Oszczędnościowym (które można posiadać bez wymogu otwierania konta osobistego) i zapewnia je na 92 dni. Szczegóły tej oferty VeloBanku omawiam tutaj. Godną uwagi (głównie jednak dla nowych klientów, bo dostępna jest tylko dla tych, którzy dopiero pierwszy raz aktywują bankowość mobilną) jest też 2-miesięczna Lokata Mobilna (7% w skali roku do 50 tys. zł).

Niewiele zabrakło, by w powyższej trójce znalazłaby się lokata Raiffeisen Digital Banku, który w kwietniu dał 7,2% w skali roku na 3 miesiące, ale promocja ostatecznie była dostępna tylko przez 2 tygodnie. Jeśli nie chcesz przegapić takich okazji w przyszłości, skorzystaj z bezpłatnego newslettera dla Czytelników bloga Bankobranie:


Ławka rezerwowych: od 7 do 8% do wzięcia


W Credit Agricole pojawiła się nowa odsłona promocji powitalnej lokaty 8% w skali roku (na 180 dni; do 40 tys. zł), którą bank oferuje wyłącznie nowym klientom, otwierającym konto osobiste. Do spełnienia będą jednak dodatkowe warunki (m.in. wyrażenie zgód marketingowych oraz wykonanie min. 10 płatności kartą w każdym miesiącu) pod rygorem obniżki oprocentowania do... 1,5%, jeśli umknie Ci dopełnienie tych warunków.

Nest Bank po 7,1% w skali roku przygotował zarówno na 6-miesięcznej lokacie powitalnej (do 25 tys. zł; dla nowych klientów zakładających konto osobiste w Nest Banku), jak i na Nest Koncie Oszczędnościowym (do 100 tys. zł; na 3 miesiące) dla osób dopiero teraz otwierających ten typ rachunku oszczędnościowego. To propozycja podobna do tej z Citibanku (z TOP3), ale tutaj skromniejszy jest bonus powitalny (100 zł).

Okrągłe 7% znaleźć można w Alior Banku, gdzie na otwierających Konto Jakże Osobiste czeka właśnie takie oprocentowanie na Koncie Mega Oszczędnościowym (do 100 tys. zł; gwarantowane na 4 miesiące). Tu warto dodać, że nowi klienci mogą jeszcze liczyć na bonusy powitalne (do 500 zł) do wzięcia właśnie ze wspomnianym kontem osobistym.

Aspirujący do najlepszych: lokaty i konta oszczędnościowe na maj 2024 z oproc. min. 6,5%


W gronie tych banków ciekawie wygląda propozycja Citibanku dla osób zakładających konto Citigold (choć tu już na wstępie trzeba zastrzec, że to propozycja dla osób dysponujących większą kwotą - by skorzystać z promocji w praktyce trzeba dysponować kwotą min. 450 tys. zł). Na powitanie można uzyskać: 6,8% w skali roku na koncie oszczędnościowym (gwarantowane do 31.10.2024 r.; do 200 tys. zł) oraz 6% w skali roku na lokacie (na 6 mies.; do 250 tys. zł).

mBank serwuje 6,5% w skali roku na rachunku oszczędnościowym "Moje Cele" dla osób zakładających eKonto osobiste (z którym można zgarnąć też do 520 zł premii + bon 200 zł do Biedronki). Taka stawka zapewniona jest w miesiącu otwarcia konta i przez 3 kolejne miesiące kalendarzowe, a obowiązuje do 50 tys. zł.

W ostatnim czasie na zdecydowaną podwyżkę oprocentowania zdecydował się Toyota Bank - dotyczy to Lokaty Plus, na której można teraz otrzymać 6,5% w skali roku na 9 miesięcy (na pół roku bank daje 6,3% w skali roku). Ten depozyt dostępny jest wyłącznie dla posiadaczy konta osobistego w Toyota Banku, a na Lokaty Plus łącznie można teraz wpłacić do 1 miliona złotych (choć przy takich ofertach zawsze przypominam, że BFG zapewnia 100-procentową ochronę depozytów jedynie do kwoty nieprzekraczającej równowartości 100 tys. euro).

Kilka okazji na co najmniej 6%

O ile w wyżej wymienionych bankach można znaleźć wyższe oprocentowanie, ale jest ono przewidziane na krótszy okres (4-6 miesięcy), to tu jest coś dla osób, które chcą sobie zapewnić dobry procent na dłuższy czas. Raiffeisen Digital Bank oferuje 6,1% w skali roku (do wyboru) nawet na 12 miesięcy (co sprawia, że to niekwestionowanie najlepsza lokata wśród depozytów rocznych), ale też na 6 lub 3 miesiące. Ta lokata jest nowością z oferty banku wywodzącego się z Austrii (ale działającego też w Polsce), a dostępna jest zarówno dla nowych, jak i obecnych klientów (posiadających darmowe konto w tym banku) bez żadnych dodatkowych wymogów (np. bez konieczności wpłaty "nowych środków").

Bank Millennium przygotował aż 3 propozycje z oprocentowaniem 6% w skali roku. Szczególną uwagę należy zwrócić na Konto Oszczędnościowe Profit, które taką stawkę przewiduje na 90 dni i do 100 tys. zł, a skorzystać z niej mogą zarówno obecni klienci (pod warunkiem zdeponowania "nowych środków"), jak i osoby, które dopiero założą konto osobiste w tym banku (a to się opłaca, bo do wzięcia czeka rekordowa premia 600 zł na start). Ponadto 6% w skali roku Bank Millennium daje na dwóch lokatach: Urodzinowej (1-miesięcznej; do 25 tys. zł, która jest prezentem dla klientów banku obchodzących swe urodziny) oraz w ramach programu poleceń konta (na 3 miesiące; do 25 tys. zł), która jest jedną z nagród do wyboru zarówno przez osoby polecające, jak i polecane (więcej o programie poleceń konta w Millennium piszę tutaj).

Do grona banków oferujących oprocentowanie co najmniej 6% należy jeszcze Santander Bank Polska, w którym taka stawka dostępna jest na Koncie Multi Oszczędnościowym. Z promocji skorzystać mogą zarówno nowi, jak i obecni klienci (wymagane jest wpłacenie "nowych środków") - bank gwarantuje powyższe oprocentowanie do 29.06.2024 r. i do 100 tys. zł.

Co jeszcze?

Taki przegląd najlepszych lokat i kont oszczędnościowych, jak ten powyższy, na blogu Bankobranie publikuję co miesiąc. Jeszcze w marcu czy kwietniu bacznie musiałem przyglądać się propozycjom z oprocentowaniem poniżej 6%, bo wśród tych z lepszym oprocentowaniem wybór był ograniczony. Teraz sytuacja na szczęście nieco się poprawiła. Jeśli jednak rzucić okiem na oferty banków z piątką na przodzie, to pod uwagę można wziąć jeszcze kilka opcji.

W Toyota Banku Indeksowane Konto Oszczędnościowe zapewnia 5,87% w skali roku (do 30.06.2024 r.; do 400 tys. zł), acz jest to rachunek ze zmiennym oprocentowaniem, które bank aktualizuje wraz z każdym kwartałem w oparciu o stawkę WIBOR 3M. Ponadto w tym banku dostępna jest wspomniana już Lokata Plus, która na okres 6 miesięcy daje 6,3% w sakli roku lub na 3 miesiące 5,7% w skali roku. W przypadku każdej z tych lokat w Toyota Banku trzeba też posiadać konto osobiste.

5,6% w skali roku bez limitu kwoty (co jest ewenementem na tle wszystkich wyżej omawianych lokat i kont oszczędnościowych) daje rachunek oszczędnościowy (dla posiadaczy konta osobistego) w Aion Banku. W chwili obecnej takie oprocentowanie, bez żadnych dodatkowych warunków, zapewnione jest do 31. maja 2024 roku.

No i jeśli chodzi o depozyty, które nie stawiają żadnych dodatkowych warunków (w tym nawet nie trzeba posiadać/zakładać konta osobistego), to jest jeszcze InBank, który w ostatnim czasie podniósł oprocentowanie - aktualnie można tu wycisnąć 5,5% w skali roku, do wyboru na 6 lub 12 miesięcy.

W pozostałych bankach lokaty i konta oszczędnościowe dają już nie więcej, niż 5,5% w skali roku. Takie oferty banków znajdziesz w aktualizowanych na bieżąco zestawieniach:


💡 Ważne informacje, przydatne wskazówki


Powyższy przegląd przedstawia najlepsze lokaty bankowe i konta oszczędnościowe z najwyższym oprocentowaniem na maj 2024 roku według stanu obowiązującego w dniu 1.05.2024 r. Oferta banków jest jednak dynamiczna i potrafi często się zmieniać - w celu sprawdzenia aktualnych parametrów, zachęcam do przeglądania wyżej podlinkowanych rankingów. 

Zawsze gdy piszę o oprocentowaniu, to przedstawiam je w skali roku. Ponadto uwzględniam tylko lokaty ze stałym oprocentowaniem (co zapewnia niezmienność stawki przez cały okres umowy) lub - w przypadku kont oszczędnościowych - z gwarancją oprocentowania przez określony czas (wyjątkiem wśród wyżej wymienionych jest właściwie wyłącznie Indeksowane Konto Oszczędnościowe w Toyota Banku). 

Jeśli dopiero zaczynasz oszczędzać pieniądze i myślisz o lokatach i/lub kontach oszczędnościowych, a pojawiają się przy tym pytania bądź wątpliwości, koniecznie sprawdź me wpisy poradnikowe, z których dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć o lokatach bankowych oraz o kontach oszczędnościowych - tam znajdziesz objaśnienia, porady, wskazówki oraz prosty w obsłudze kalkulator odsetek, który szybko pozwala wyliczyć spodziewany zysk. 

No i chociaż na koniec, to kwestia nie mniej ważna - bezpieczeństwo środków, które sam stawiam na pierwszym miejscu, więc na blogu Bankobranie skupiam się wyłącznie na tym, co pewne i gwarantowane. Wszystko więc co biorę pod uwagę, to musi podlegać pod bankowy system gwarancji depozytów. W każdym przypadku obowiązuje więc 100-procentowa ochrona środków do kwoty nieprzekraczającej równowartości 100 tys. euro, którą w większości przypadków zapewnia przede wszystkim polski Bankowy Fundusz Gwarancyjny (w podlinkowanym wpisie przeczytasz o szczegółach gwarancji i ich zakresie). Wyjątkami są tu Raiffeisen Digital Bank, Aion Bank oraz InBank, w których ochronę środków zapewnia odpowiednio austriacki, belgijski i estoński odpowiednik BFG.


Bądź na bieżąco z promocjami bankowymi i najlepszymi ofertami banków dla oszczędzających. na X (daw. Twitter) i polub na Facebooku:


58 komentarzy:

  1. Inflacja zaczyna odbijać więc jest nadzieja że obecne stopy procentowe jeszcze z nami zostaną na dłużej.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na najbliższej nasiadówce RPP sporo się wyjaśni w kwestii stóp. Decyzja RPP z pewnością będzie miała wpływ na wysokość oprocentowania obligacji, ale banki komercyjne wcale nie muszą brać tego od uwagę 😋

      Usuń
  2. Do kiedy 6,1% w Raiff dostępne?

    OdpowiedzUsuń
  3. "przykładowo: gdy w zeszłym miesiącu jeden z banków zaserwował 7,2% w skali roku na 3-miesięczne"

    a gdzie tak było??

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W powyższym wpisie, nieco dalej, mowa o tym - taka oferta była dostępna przez 2 tygodnie w Raiffeisen Digital Banku.

      Usuń
    2. A, tak. Już zapomniałem ;)

      Usuń
  4. Co Velo oferuje teraz na zatrzymanie?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, jest Lokata Specjalny Procent. Dostałam 5,7% do wyboru na 2 lub 4 m-ce, ale ktoś pisał kilka dni temu że miał propozycje na 6%.

      Usuń
    2. Mi zaproponowali lokatę 6 miesięcy na 6.5% do 50k.

      Usuń
    3. 5-procentowe zwroty za płatności przez 3 m-ce 😂

      Usuń
  5. Sam nie wiem czy ładować się w te 9 miesięcy w toyocie, czy może liczyć na lepsze oferty.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Do Anonimowy 1 maja 2024 16:49

      Mam podobny dylemat i na razie czekam na różnych KO ;)

      TomTom

      Usuń
    2. Minus jest taki, że toyota nie podaje żadnego terminu i w każdym momencie może zmniejszyć procentowanie

      Usuń
    3. Do Anonimowy 2 maja 2024 13:03

      Podaje, tylko bywa, że napiszą że z dniem takim i takim zmieniamy tabelę oprocentowania, a jest to następny dzień od ogłoszenia i żadnej możliwości zaklepania - bo kasa musi być na koncie. Dodatkowo żadne "expressy" w TB nie działają i na reakcję jest już wtedy za późno :(

      TomTom

      Usuń
    4. Które banki informują z wyprzedzeniem o zmianie tabeli oprocentowania?

      Usuń
    5. Rzeczywiście w przypadku lokat raczej rzadko informuja z duzym wyprzedzeniem, za w przypadku kont oszczednosciowych masz zazwyczaj date do kiedy obowiazuje promocyjne oprocentowanie

      Usuń
    6. Nie znam banku, który informuje z wyprzedzeniem o zmianie tabeli oprocentowania.

      Usuń
    7. Facto

      Usuń
    8. Oo to prawda. We Facto dawali informację z takim wyprzedzeniem że dawało się jeszcze coś ogarnąć jeśli ktoś chciał wpłacić. Ale tetaz odpadli ze względu na (nie)atrakcyjność oprocentowania.

      Usuń
  6. Któreś z wymienionych kont oszczędnościowych ma darmowe przelewy wewnętrzne bez limitu jednego darmowego w miesiącu?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pekao na pewno ale tylko przy przelewach w aplikacji.

      Usuń
    2. EKO w Velobanku, Konto Mega Oszczędnościowe w Aliorze.

      Usuń
    3. Dostałem taką możliwość w Velo, ale dopiero, jak wyklikałem rezygnację z konta. Zadzwonili, zapytali, czego brakowało i wtedy włączyli bezpłatne przelewy wewnętrzne z konta oszczędnościowego bez ograniczeń

      Usuń
    4. Jeśli chodzi o konta oszczędnościowe wymienione w wpisie, to oprócz wyżej wymienionych (EKO w VeloBanku, Mega Oszczędnościowego w Aliorze oraz - ale tu tylko w aplikacji - w Pekao) wszystkie przelewy (na własne konto osobiste w danym banku) są z konta oszczędnościowego w Aion Banku.

      Usuń
    5. Śląski?

      Usuń
    6. Darmowe wielokrotne wypłaty z KO w danym m-cu:
      - Aion
      - Alior (KMO)
      - Santander Consumer
      - Śląski
      - Velo (EKO 'nowego' typu b)

      Usuń
    7. Jeszcze Oszczędnościowe Select, ale dużo niższe oprocentowanie.

      Usuń
  7. Uwaga na alior, dla starych wyjadacz to tylko 4.5% a nie 7% bo konieczne jest założenie ror.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I starzy wyjadacze mogą zakombinować i mieć 7% :)

      Usuń
    2. Jakąś podpowiedź?

      Usuń
  8. "Ponadto w tym banku dostępna jest jeszcze 6-miesięczna Lokata Sakura z oproc. 5,8% w skali roku, na którą można wpłacić od 10 tys. do 40 tys. zł (acz każdy klient może otworzyć do 10 lokat tego typu, więc w sumie da się zdeponować do 400 tys. zł, ale lepszym wyborem będzie wspomniana już Lokata Plus, która na ten sam okres daje 6,3%)."

    Informacja z tabeli oprocentowania na temat Lokaty SAKURA w TB:
    "Od dnia 01.04.2024 r. produkt wycofany z oferty Toyota Bank Polska S.A."

    TomTom

    OdpowiedzUsuń
  9. Jest jakaś lokata na zatrzymanie w Millenium i na jakich warunkach i dla jakich kwot/przelewów do jakiego banku?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, to lokata na zatrzymanie. Warunki są uzależnione od banku, do którego jest skierowany przelew.

      Usuń
    2. Nie ma takiej lokaty. Jest lokaty negcjowane trzeba mieć 10 tyś I być w odziale

      Usuń
    3. A właśnie że w Millennium pojawia się taka lokata. Osobiste skorzystałem jakoś na początku kwietnia.

      Usuń
    4. Mnie we wtorek przy przelewie do Velo wyskoczyła oferta 3-miesięcznej lokaty @ 5,2%

      Usuń
    5. O to obniżyli bo w marcu zakładałem na 5,5%.

      Usuń
    6. Dziś robiłem przelewy do Velo na kwoty 10k i 50k.Za każdym razem propozycja lokaty na 5% na 3msc.

      Usuń
    7. A z Getin do różnych banków wczoraj tylko 4%.

      Usuń
    8. U mnie dziś była propozycja na 5,5% przy przelewie 80k.

      Usuń
    9. To i tak lepiej niż u mnie bo przy 100 tys. zł miałem propozycję na 4,7%.

      Usuń
    10. Czy są jakieś godziny, w jakich bank daje tę promocję na zatrzymanie? Mnie nic nie proponuje. Czy ktoś pamięta, czy oferta pojawia się przed wpisaniem kodu z sms z hasłem jednorazowym, czy po?

      Usuń
    11. Po pierwsze, trzeba mieć kasę na koncie i zacząć ją przelewać z konta z kasą. I mieć ją na koncie w odpowiedniej min. wysokości, na bank przelew na jakieś 2.000 zł nie spowoduje wyświetlenia propozycji.

      Usuń
  10. Złotówa, dlaczego brak info o promocji „Zyskaj do 555zł” w Credit Agricole?
    Wielce szkoda, bo łączy się z półroczną lokatą powitalną na 8%!
    Okres karencji tylko 2 lata.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tego banku to najlepiej trzymać się z daleka.

      Usuń
    2. 1. Cichaczem włączany pakiet powiadomień za który po kilku miesiącach zaczynają kasować.
      2. Wysokie kary jak nie spełnisz warunków do ich uniknięcia. 2 x 10 zł bo od razu kasują za konto i kartę razem.
      4. Opłata za wznowienie karty do konta.
      5. Karty MC nie biorą udziału w Bezcennych Chwilach.
      6. Tragicznie niskie oprocentowanie poza wabikiem dla nowych klientów.
      7. Infolinia chyba z najdłuższym czasem czekania na konsultanta.
      8. Zamykanie placówek przy okazji długich weekendów. Akurat gdy klienci mogą mieć wolne to zamykają się.
      9. Bankowość przedpotopowa.
      10. Promowany Klub Korzyści działa tak że jak się idzie do Żabki albo Martesa to i tak nie ogarniają tych kodów zniżkowych albo nie działają.

      Subiektywne kwestie jak niski poziom obsługi, kompetencje pracowników itp. już pomijam.

      Usuń
    3. Byłem kiedyś w CA przez 1.5 roku i akurat bardzo sobie chwalę. Dobre oprocentowanie, jasne warunki, jedynie toporny interfejs.

      Usuń
    4. No to teraz masz bieda oprocentowanie. 4,75% dla nowych środków na 3 mies. A zwykłe lokaty 1,5-2%. A konto oszczędnościowe na 1,35-1,65%. Te +0,3 p.p. w hucznej promocji "Rachunek Oszczędzam – lojalni zyskują" gdzie trzeba spełniać dodatkowe warunki. Więcej można dostać w PKO.

      Usuń
    5. @Anonimowy11 maja 2024 18:57
      To chyba nie jesteś zorientowany: Ca daje 8% na pól roku! plus 5% zwrotów za płatności kartą

      Usuń
    6. I na tym koncie oszczędnościowym brak kapitalizacji odsetek co miesiąc! Wypłacają raz na kwartał xD

      Usuń
  11. Długo te eldorado w Citi Handlowym dla klienta indywidualnego nie potrwa, bo Citi planuje zamknąć obsługę klientów detalicznych.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Temat znany od kilku lat i nic się nie zmienia. Tak samo z mBankiem.

      Usuń
  12. Na stronie selgros24 jest baner z promocją zwrotu 40 zł za zakupy online u nich za min. 150 zł i zapłatę Visa Mobile. W praktyce trzeba wydać 199 zł, bo od tylu jest darmowa dostawa kurierem. Po kliknięciu w baner jest regulamin, na jego końcu opcja zapisania się do promocji. Może chcesz Złotówa napisać artykuł o tym.

    OdpowiedzUsuń
  13. Obniżka oproc. na lokatach na nowe środki w Velo od dziś dla lokat 6 m-cy i 3 m-ce.

    OdpowiedzUsuń
  14. Wszystkie Veloskarbonki, bez względu na to, jakie dziś macie na nich oprocentowanie (6,5%, 7% lub 8%) od 01.06.2024 będą miały 6% dla niezmienionej kwoty (do 3.000 zł).

    OdpowiedzUsuń
  15. Mam urodziny za tydzień. Miałem nadzieję na 6% na Urodzinowej w Millenium a tu już 5,5% :(

    OdpowiedzUsuń
  16. W obligacjach zmiana od 01.06.2024. TOSy do 6,2%. Lipa.

    OdpowiedzUsuń

Aktualnie najpopularniejsza promocja:

Zgarnij gwarantowane 700 zł za konto w Santander (teraz z krótszą karencją!)

Nowa edycja przynosi sporo zmian na lepsze.  W skrócie: to o wiele łatwiejsze warunki do spełnienia, skrócony okres wykluczenia dla byłych p...